Botulinum etken maddesi olan botoks aslında ilaç markasıdır. Tüm dünyada farklı adlar altında başka botulinum toksin tipleri de vardır. Uygulama yapılan noktada sinir uçlarında iletiyi geçici olarak durdurarak kas hareketini azaltmakta ya da durdurmaktadır. Uygulama yapılan noktada bu etkiyi gösterdiği için oldukça güvenlidir ancak istenen etkiyi elde edebilmek için de doğru noktaya, doğru derinlikte ve doğru doz yapılması çok önemlidir. Botoksun kozmetik amaçlarla kullanımı yanında şaşılıktan, nörolik bazı hastalıklara kadar pek çok tedavi alanında da yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Migren tedavisinde de botokstan etkin bir şekilde faydalanılmaktadır.

Botoksun kozmetik amaçlı kullanım alanları

Mimik kırışıklıklarında

• Alındaki yatay çizgiler (Endişe çizgileri)
• Kaş arası çizgiler (Kaş çatma çizgisi)
• Göz kenarındaki gülümseme çizgileri (Kaz ayağı çizgileri)
• Burun üzerindeki çizgiler (Tavşan çizgileri)
• Yüzün alt bölümünde ağız köşelerindeki çökme (Memnuniyetsizlik ifadesi)
• Çene bölgesinde çukurlaşmalara ve alt dudakta aşağı düşmeye neden olan mimiklerde
• Boyunda yatay çizgilere ve çene yan kısımlarda sarkmayı destekleyen platisma bantlarında botoks etkin olarak kullanılmaktadır.

Bölgesel aşırı terlemede

Etkin kullanım alanlarından biridir. Soğuk havada dahi aşırı terleyen koltuk altı önemli bir kozmetik sorundur. Yine aynı şekilde terleyen bir avuç içi sosyal sorunlara yol açabilecek iken ayak bölgesinin de sürekli ıslak olması ayrıca başka sağlık sorunlarına açabilmektetir.

Koltuk altı bölgesi aşırı terleme kontrolünde en sık kullanılan bölgedir. Avuç içi ve ayak tabanı daha az sıklıkla da olsa uygulama yapılan etkili bölgelerdir. Ortalama olarak 7-8 ay süre ile aşırı terlemenin kontrolünü sağlar. Bu süre nadiren daha kısa olabildiği gibi, daha uzun da olabilmektedir.

Botoksun uygulama şekli

Mimik kırışıklıkları için yapılan botoks ortalama en fazla 10-15 dk’da tamamlanabilen bir işlemdir. Kasların kasılma noktalarının tespiti ile belirlenen noktalarda, kas içine enjeksiyon yapılır. İhtiyaca göre her noktaya ortalama 2-4 ünite kadar enjeksiyon yapılır.

Botoks uygulamalarında önemli detaylar

Yüzdeki mimik kaslarının çok farklı yönlerde hareketleri nedeniyle doğal bir sonuç elde edebilmek için bu mimiklerin toplamında bir denge elde etmek amaçlanır. Bazı bölgelere sınırlı yapılan ve karşı grup kasların kendi başına çalıştığı durumlarda botoks ile bazı istenmeyen görüntülere neden olabilir. Örneğin kaş çatmanın tam olarak durdurulduğu durumda kaşı aşağı çeken kas hareketi bitince yukarı çeken kaslar daha güçlü görünecek, bu da hayret bakışına ya da sadece kaş kenar bölgelerinde sivri uçlu kaş kalkmalarına neden olacaktır. Tersi durumda alındaki kaslar çok zayıflatıldığında yukarı çeken kas aktivitesinin azalması kaşların, hatta göz kapaklarının düşük görünmesine neden olabilir. Bu durumu özellikle bayanlar makyaj yaparken sorun yaşadıkları şeklinde ifade etmektedir. Üstelik yapılan botoks ile mimik tedavisinde o anı değil gelecek yılları da hedeflendiğinde doğal olarak yaşla aşağı düzecek kaşları yukarıda tutmaya yarayan alındaki kaslara çok işlem yapmak ileri yıllarda daha çok düşmeye neden olabilir.

Bazı bölgelerde kasların derin ve yüzeysel olan kısımlarına yapılan işlemlere göre de doğal olan ya da olmayan sonuçlar elde edilir. Göz çevresinde derin bölge kaslara yapılan enjeksiyon gülme sırasında doğal olmayan bir görünüşe neden olabilirken, masseter kasına yapılan yüzeysel uygulama ile hem etkinlik elde edilemez hem de özellikle tükürük salgı bezi olan parotis bezine denk gelen enjeksiyonda tükürük salgı sorunlarına yol açılabilir.

Aşırı terleme kontrolünde yapılan botoks işleminde de genellikle aşırı terleyen bölgenin tespit edilmesi için test uygulanır. Botoks enjeksiyonu yapılacak noktalar tam olarak belirlendiğinde de daha iyi sonuçlar sağlanmaktadır. Genellikle bu amaçla kullanılan botoks ilaç miktarı mimik kırışıklıkları için yapılacak üst yüz bölgesinin iki katı kadardır.

Botoksun etki süresi

Mimik kırışıklıklarında ortalama 3-4 ay kadar etki ederken, aşırı terleme kontrolünde 7-8 ay kadar etkinlik göstermektedir. Düzenli aralıklarla, etki süresi tümüyle geçmeden uygulandığında mimiklerin eski hareketine tam olarak dönmesine izin verilmediği için zamanla bu süre giderek uzayabilecektir.

Etki süresi yeni geçirilmiş ya da geçirilmekte olan enfeksiyon hastalıkları ile beraberinde bazı antibiyotik ilaçların kullanıldığı durumlarda daha kısa olabilmektedir. Cilde yapılan işlemler, sıcağa uzun süre maruz kalmak, bağışıklık sisteminin etkilendiği durumlarda da kısalabilir. Ayrıca kas enjeksiyonu olarak uygulanan tedavi deri seviyesinde daha çok olur ya da daha derin dokuda yağ dokuya enjekte edilirse de zayıf ve kısa süren etki görülebilir.

Botoks uygulaması sonrası

Uygulamadan hemen sonra gündelik hayata dönülebilmektedir. Enjeksiyon yerlerinde kısa süreli geçici kızarıklık ve nadiren küçük çaplı morluk görülebilmektedir. Morluk oluşumuna karşı 3-4 saat kadar bu bölgede sıcak etkisi ya da basınç oluşturmaktan kaçınılması gerekir.

Botoksun etkisinin ortaya çıkma süresi ortalama 3-4 günden itibaren başlar. Yaklaşık bir haftada şekillenir. Bu süre içinde kısmi olarak ek uygulamaya ihtiyaç duyulan noktalar var ise yapılabilir. Bu süreçten sonra ortalama olarak 2 aydan erken uygulama yapılması, bağışıklık sistemini etkileyerek botoksun etkisinde zamanla azalma yapabileceği için istenmez.